Tot op de Draad

Verhalen over de Japanse bezetting in textiel

18 april tot 7 september 2025

In het kader van 80 jaar vrijheid presenteren we een nieuwe tentoonstelling over de Tweede Wereldoorlog in voormalig Nederlands-Indië.

Voor het eerst staan borduurwerken en kledingstukken uit vrouwenkampen centraal, die de creativiteit en veerkracht van vrouwen tonen in tijden van grote onzekerheid en schaarste.

De tentoonstelling toont geborduurde tafelkleden en servetten, jurken van parachutestof en andere restjeslapjes en zelfs gepersonaliseerde kampnummers. In naald en draad vertelden de vrouwen hun verhalen over de Japanse bezetting. Zo borduurden ze pijnlijke, maar ook ontroerende en grappige kamptaferelen.

Daarnaast boden ze een vorm van stil verzet door stiekeme verwijzingen op te nemen naar het rood-wit-blauw van de Nederlandse vlag of het oranje van het Koningshuis. Buiten de kampen maakten Indo-Europese vrouwen kleding om rond te komen terwijl hun man in krijgsgevangenschap zat.

De tentoonstelling laat zien hoe handwerken niet alleen een uitlaatklep was, maar ook een manier om te overleven, binnen én buiten de kampen.

In de huidige tijd kunnen we veel leren van de vindingrijkheid van deze krachtige vrouwen. Zo is de parachutejurk een goed voorbeeld van recyclen en creatief omgaan met bestaande materialen.

Om een jonger publiek bij de tentoonstelling te betrekken organiseert het museum repair- en borduurworkshops waarin bezoekers zelf aan de slag gaan met textiel, geïnspireerd door de verhalen en technieken uit de collectie. Hierin werken we samen het duurzame reparatieatelier de Naaierij. Bekijk onder Activiteiten de data van de workshops.

Daarnaast laat het museum met hulp van jongerenwerkgroep Jong 1508 verschillende generaties met elkaar in gesprek gaan over dit verleden.

Roosmarijn en Isabel, de vrouwen achter reparatieatelier de Naaierij, vinden dat er al genoeg kleding op de wereld is. Om mensen bewuster en creatiever met hun kleding om te laten gaan repareren ze kleding op een zichtbare manier, volgens het principe van visible mending.

Ook leren ze in cursussen en workshops hoe je zelf kleding kunt repareren. Speciaal voor deze workshops in Museon-Omniversum zijn ze het museumdepot ingedoken en hebben ze zich laten inspireren door het vakvrouwschap in onze collectie.